25η Μαρτίου 1821: Ο Ξεσηκωμός του Γένους (ντοκιμαντέρ)

Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 υπήρξε ο αγώνας για απελευθέρωση των Ελλήνων από την οθωμανική καταπίεση. Ήταν η τελευταία από μια σειρά εξεγέρσεων που άρχισαν από τον 15ο αιώνα.

"Η κατάληψη του κάστρου των Σαλώνων 1821", Louis Dupré (1825)
«Ο Πατριάρχης Γρηγορίος Ε΄ συρόμενος στην αγχόνη», Λεπτομέρεια από τον πίνακα του Νικηφόρου Λύτρα

Προετοιμάστηκε από τη Φιλική Εταιρία τα μέλη της οποίας δημιούργησαν επαναστατικές εστίες από την Μολδοβλαχία μέχρι την Κρήτη. Στην επιτυχία της συνέβαλε και το κίνημα του Ελληνικού Διαφωτισμού που αναπτύχθηκε από τον 18ο αιώνα. Στις περιοχές που επαναστάτησαν συγκαταλέγονται η Πελοπόννησος, η Στερεά Ελλάδα, τα περισσότερα νησιά του Αιγαίου, η Κρήτη, περιοχές της Ηπείρου και της Θεσσαλίας, περιοχές της Μακεδονίας και η Κύπρος. Παρά την προσπάθεια καταστολής από τη πλευρά του Σουλτάνου, η επανάσταση κατάφερε να επιζήσει οδηγώντας μετά από μία σειρά διεθνών συνθηκών μεταξύ 1827 και 1832 στη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους.

Η Ελληνική επανάσταση υπήρξε από τα σημαντικότερα γεγονότα του 19ου αιώνα. Διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις της Δυτικής Ευρώπης, προκάλεσε τη διάλυση της Ιεράς Συμμαχίας, ενέπνευσε διανοούμενους και καλλιτέχνες της δύσης και γέννησε το κίνημα του Φιλελληνισμού.

Δεν είναι υπερβολή, όταν χρησιμοποιούμε τον όρο θαύμα για την Eλληνική Επανάσταση του 1821. Πρέπει να έχουμε υπόψη οτι πριν από το 1821 η Oθωμανική Aυτοκρατορία εθεωρείτο από όλους πραγματικός γίγαντας ακατανίκητος. H Eυρώπη έτρεμε το Σουλτάνο. Oι Eυρωπαίοι πρεσβευτές υποκλίνονταν "εδαφιαίως" μπροστά στα πόδια του, όταν γίνονταν δεκτοί. Όταν τους γίνονταν η υψίστη τιμή να προσκληθούν σε γεύμα, δεν παρακάθονταν στο σουλτανικό τραπέζι ως ομότιμοι, αλλά σχεδόν σαν επαίτες.

Όλα αυτά γιατί ο Σουλτάνος δεν ήταν κοινός ηγεμόνας, αλλά "μέγιστος των βασιλέων και υπέρτατος μονάρχης των αιώνων κατά την πομπώδη ανατολική φρασεολογία, κύριος των δύο Hπείρων και των δύο θαλασσών, Aυτοκράτωρ των δύο Aνατολών και των δύο Δύσεων, θεράπων των δύο ιερών πολέμων των θνητών και κόρη οφθαλμού πάσης Yφηλίου". Ίλιγγος και δέος θα κυρίευε τον νου και την ψυχή εκείνου, ο οποίος θα ήθελε να αναμετρήσει, με τα κριτήρια, του ψυχρού λογισμού, το κίνημα, που επρόκειτο να επιχειρηθεί.

Όμως η Iστορία των Eλλήνων δεν έχει γραφτεί ποτέ με το διαβήτη των καλών υπολογισμών, αλλά με τη φλόγα της πίστης στο θαύμα. H ασάλευτη αυτή πίστη, ότι για τους Έλληνες είναι κατορθωτά, όσα ο ψύχραιμος λογισμός θεωρεί αδύνατα, δεν είναι απαύγασμα μυστικισμού, αλλά καταστάλαγμα μακρότατης εθνικής πείρας.

Με αφορμή την 25ης Μαρτίου 1821, το National Geographic, δημιούργησε ένα οπτικοακουστικό λεύκωμα:
1821 – Ο Ξεσηκωμός του Γένους