Τα αυτοκίνητα αυτόνομης οδήγησης (αυτά που συνηθίζουμε να λέμε «χωρίς οδηγό») είναι όπως όλα δείχνουν το επόμενο μεγάλο βήμα στην παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία. Και δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι με την εξέλιξη της τεχνολογίας τα επόμενα χρόνια, θα έρθει κάποια στιγμή που ένα τέτοιο αυτοκίνητο θα είναι τόσο ασφαλές ώστε να μην χρειάζεται κανείς να έχει ούτε καν ασφάλιση.
Παρ' όλα αυτά, και παρά τις συνεχείς εξελίξεις, προκύπτουν διαρκώς νέα προβλήματα τα οποία μπορεί να οδηγήσουν τους προγραμματιστές αυτών των οχημάτων να σκοτώσουν τους ίδιους τους επιβάτες τους. Για να το κατανοήσουμε, αρκετοί επικαλούνται το «πρόβλημα των τρόλεϊ». Το οποίο έχει ως εξής: σε μία γραμμή τρόλεϊ είναι δεμένοι πέντε άνθρωποι. Σε μία διπλανή υπάρχει ένας δεμένος. Αν είχατε την δυνατότητα με έναν μοχλό να επιλέξετε να αλλάξετε γραμμή, θα οδηγούσατε το τρένο στην γραμμή με τον ένα, στο μικρότερο δυνατό κακό δηλαδή;
Το απλό αυτό θεωρητικό πρόβλημα, έχει ουσιαστικό νόημα όταν πια αναφερόμαστε σε ηθικά και φιλοσοφικά προβλήματα που θέτει η τεχνητή νοημοσύνη των αυτόνομων αυτοκινήτων. Και έχει να κάνει με την απόφαση που θα πρέπει να πάρει ένα αυτοκίνητο όταν βρεθεί στην κατάσταση που φαίνεται στην αρχική φωτογραφία μας. Όταν δηλαδή βρεθεί εμπρός από μία ομάδα ανθρώπων που διασχίζουν τον δρόμο και δεν μπορεί να τους σώσει φρενάροντας. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, τα προβλήματα των προγραμματιστών σ' αυτές τις περιπτώσεις είναι τεράστια. Και αν το software του αυτοκινήτου έχει προγραμματιστεί με την εντολή του «μικρότερου κακού» τότε αυτόματα θα επιλέξει να ρίξει το αυτοκίνητο στον τοίχο και να σκοτώσει τον οδηγό του παρά να χτυπήσει τους πεζούς στο δρόμο.
Μπορεί σε πολλούς το θέμα να είναι λίγο σχηματικό, όμως στην πράξη όπως όλοι γνωρίζουμε, η οδήγηση ενός αυτοκινήτου και η κυκλοφορία του ανάμεσα σε εκατομμύρια απρόβλεπτους παράγοντες (με πρώτο και καλύτερο τον άνθρωπο) δημιουργεί ένα σωρό πονοκέφαλους σε όσους βιάζονται να ορκίζονται στην αυτόνομη οδήγηση. Σε μία μικρότερη κλίμακα και σε ένα πιο «προστατευμένο» περιβάλλον έχει πολλές πιθανότητες να εφαρμοστεί και σχετικά γρήγορα. Σε πραγματικές συνθήκες όμως χρειάζονται πολλά ακόμα να γίνουν. Και πολλές νέες και πρωτόγνωρες για τον άνθρωπο και την ηθική του αποφάσεις πρέπει να παρθούν πριν ένα αυτοκίνητο βγει στους δρόμους χωρίς το «μπαμπά μην τρέχεις» στο ταμπλό του...
Παρ' όλα αυτά, και παρά τις συνεχείς εξελίξεις, προκύπτουν διαρκώς νέα προβλήματα τα οποία μπορεί να οδηγήσουν τους προγραμματιστές αυτών των οχημάτων να σκοτώσουν τους ίδιους τους επιβάτες τους. Για να το κατανοήσουμε, αρκετοί επικαλούνται το «πρόβλημα των τρόλεϊ». Το οποίο έχει ως εξής: σε μία γραμμή τρόλεϊ είναι δεμένοι πέντε άνθρωποι. Σε μία διπλανή υπάρχει ένας δεμένος. Αν είχατε την δυνατότητα με έναν μοχλό να επιλέξετε να αλλάξετε γραμμή, θα οδηγούσατε το τρένο στην γραμμή με τον ένα, στο μικρότερο δυνατό κακό δηλαδή;
Το απλό αυτό θεωρητικό πρόβλημα, έχει ουσιαστικό νόημα όταν πια αναφερόμαστε σε ηθικά και φιλοσοφικά προβλήματα που θέτει η τεχνητή νοημοσύνη των αυτόνομων αυτοκινήτων. Και έχει να κάνει με την απόφαση που θα πρέπει να πάρει ένα αυτοκίνητο όταν βρεθεί στην κατάσταση που φαίνεται στην αρχική φωτογραφία μας. Όταν δηλαδή βρεθεί εμπρός από μία ομάδα ανθρώπων που διασχίζουν τον δρόμο και δεν μπορεί να τους σώσει φρενάροντας. Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, τα προβλήματα των προγραμματιστών σ' αυτές τις περιπτώσεις είναι τεράστια. Και αν το software του αυτοκινήτου έχει προγραμματιστεί με την εντολή του «μικρότερου κακού» τότε αυτόματα θα επιλέξει να ρίξει το αυτοκίνητο στον τοίχο και να σκοτώσει τον οδηγό του παρά να χτυπήσει τους πεζούς στο δρόμο.
Μπορεί σε πολλούς το θέμα να είναι λίγο σχηματικό, όμως στην πράξη όπως όλοι γνωρίζουμε, η οδήγηση ενός αυτοκινήτου και η κυκλοφορία του ανάμεσα σε εκατομμύρια απρόβλεπτους παράγοντες (με πρώτο και καλύτερο τον άνθρωπο) δημιουργεί ένα σωρό πονοκέφαλους σε όσους βιάζονται να ορκίζονται στην αυτόνομη οδήγηση. Σε μία μικρότερη κλίμακα και σε ένα πιο «προστατευμένο» περιβάλλον έχει πολλές πιθανότητες να εφαρμοστεί και σχετικά γρήγορα. Σε πραγματικές συνθήκες όμως χρειάζονται πολλά ακόμα να γίνουν. Και πολλές νέες και πρωτόγνωρες για τον άνθρωπο και την ηθική του αποφάσεις πρέπει να παρθούν πριν ένα αυτοκίνητο βγει στους δρόμους χωρίς το «μπαμπά μην τρέχεις» στο ταμπλό του...
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου