Η άγνωστη δράση του Α/Γ "ΛΕΣΒΟΣ" στη Μάχη της Κύπρου και οι δραματικές συνέπειες στο Τουρκικό Ναυτικό...

Ο Κυβερνήτης Πλωτάρχης Ε. Χανδρινός ΠΝ, ελλείψει πληροφοριών από το ΓΕΝ, εάν η Ελλάδα είχε εμπλακεί σε εχθροπραξίες με την Τουρκία λόγω της εισβολής και επειδή η κατάσταση επέβαλλε την πλήρη σιγή ασυρμάτου και μέσων επικοινωνίας με το κέντρο, βρέθηκε προ του σοβαρού διλήμματος εάν θα υλοποιούσε το αίτημα της Εθνοφρουράς περί προσβολής Τουρκικών στόχων, με όλες τις τυχόν επιπτώσεις, ή θα άφηνε στο έλεος των εισβολέων την Πάφο.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, η «μοναχικότητα» του Κυβερνήτη στην αστραπιαία λήψη σοβαρών αποφάσεων, οι οποίες ενδεχομένως να έχουν λίαν σοβαρές επιπτώσεις, είναι πράγματι δραματική. Ο Χανδρινός, μετά από μία σύντομη εκτίμηση της καταστάσεως και λαμβάνοντας υπόψη ότι η ύπαρξη ισχυρών Τουρκικών δυνάμεων στην περιοχή, θα σήμαινε μεγάλη αιματοχυσία και ολοκληρωτική κατάληψη της Πάφου, αποφάσισε την προσβολή των στόχων που του υποδείχτηκαν, με τον διαθέσιμο ανεπαρκή οπλισμό του πλοίου (πυροβόλα των 40ΜΜ Μπόφορς), των οποίον είχαν επανδρώσει και οπλίτες της ΕΛΔΥΚ, λόγω αριθμητικής ανεπαρκείας του πληρώματος του πλοίου. Επί δύο συνεχείς ώρες (15:30-17:30), το ψυχωμένο και ηρωικό πλήρωμα του ΛΕΣΒΟΣ σφυροκόπησε με επιτυχία τον θύλακα (περίπου 900-950 βλήματα των 40 ΜΜ), με αποτέλεσμα να εξουδετερωθεί ο Τουρκικός θύλακας και να διασωθεί η Πάφος!

Το μόνο πλοίο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού που βρέθηκε στην Κύπρο κατά την τουρκική εισβολή το καλοκαίρι του 1974 ήταν το αρματαγωγό "ΛΕΣΒΟΣ" (L-172) τύπου 511. Το "ΛΕΣΒΟΣ" με κυβερνήτη τον Πλωτάρχη Ελευθέριο Χανδρινό ΠΝ, απέπλευσε από το Λουτράκι Κορινθίας στις 13/7/1974 και ώρα 22:00 μεταφέροντας 500 άνδρες της ΕΛΔΥΚ, οι οποίοι θα αντικαθιστούσαν παλαιότερους συναδέλφους τους. Την παραμονή της εισβολής 19/7 και ώρα 05:00 αποβίβασε τους στρατιώτες στο λιμάνι της Αμμοχώστου αλλά δεν εκφόρτωσε πυρομαχικά του ΣΞ, γιατί όπως ανέφερε ο αρμόδιος Αξιωματικός της ΕΛΔΥΚ δεν ήταν απαραίτητα επειδή από πρόσφατες επιχειρήσεις είχε περισυλλέγει μεγάλη ποσότητα όπλων και πυρομαχικών, ενώ επιβιβάσθηκαν αυτοί που θα επαναπατρίζονταν.

Την επομένη το πρωί 20/7, ο Κυβερνήτης πληροφορήθηκε από την Κυπριακή ραδιοφωνία την είδηση της τουρκικής επιθετικής ενέργειας και της απόβασης, ως και την κήρυξη γενικής επιστράτευσης από την Κυπριακή Κυβέρνηση. Από το ΓΕΝ διατάχθηκε να επιστρέψει και να αποβιβάσει τους 450 επαναπατρισθέντες στρατιώτες στην Πάφο, με κίνδυνο να προσβληθεί από την Τουρκική Αεροπορία. Την 14:00 της 20/7, το πλοίο έφθασε στην Πάφο και άρχισε η αποβίβαση των οπλιτών με τρία αποβατικά πλοιάρια (ΑΒΑΚ). Ο έφεδρος λοχίας Δ. Πλέσσας θυμάται: "O επικεφαλής αξιωματικός μας, αντισυνταγματάρχης Στραυρόπουλος, μας ζήτησε όταν αποβιβαστούμε στην Πάφο, για το ηθικό των Κυπρίων να τους πούμε ότι είμαστε Ελληνικός στρατός που δήθεν ήρθε από την Ελλάδα. Πράγματι, κάναμε μια θεαματική απόβαση με σχοινιά και ΑΒΑΚ, ενώ το αρματαγωγό χτύπησε το μιναρέ του τζαμιού στο τουρκοκυπριακό θύλακα".

Ο Διοικητής της Εθνοφρουράς Πάφου ζήτησε από τον Κυβερνήτη, μέσω του ραδιοτηλεφώνου, να προσβάλλει με το πυροβολικό του πλοίου το φρούριο της Πάφου και συγκεκριμένα τον θύλακα Μουττάλου, στον οποίο ήταν συγκεντρωμένες μεγάλες τουρκικές δυνάμεις (δύο τάγματα), με άριστο εξοπλισμό. Ο Κυβερνήτης Χανδρινός, ελλείψει πληροφοριών από ΓΕΝ, εάν η Ελλάδα είχε εμπλακεί σε εχθροπραξίες με την Τουρκία λόγω της εισβολής και επειδή η κατάσταση επέβαλλε την πλήρη σιγή ασυρμάτου και μέσων επικοινωνίας με το κέντρο, βρέθηκε προ του σοβαρού διλήμματος εάν θα υλοποιούσε το αίτημα της Εθνοφρουράς περί προσβολής Τουρκικών στόχων με όλες τις τυχόν επιπτώσεις, ή θα άφηνε στο έλεος των εισβολέων την Πάφο! Ο Χανδρινός, μετά από μία σύντομη εκτίμηση της καταστάσεως και λαμβάνοντας υπόψη ότι η ύπαρξη ισχυρών Τουρκικών δυνάμεων στην περιοχή θα σήμαινε μεγάλη αιματοχυσία και ολοκληρωτική κατάληψη της Πάφου, αποφάσισε την προσβολή των στόχων που του υποδείχτηκαν, με τον διαθέσιμο ανεπαρκή οπλισμό του πλοίου (πυροβόλα Bofors 40mm), τον οποίον είχαν επανδρώσει και οπλίτες της ΕΛΔΥΚ, λόγω αριθμητικής ανεπάρκειας του πληρώματος του πλοίου.

Επί δύο συνεχείς ώρες το ψυχωμένο και ηρωικό πλήρωμα του Α/Γ "ΛΕΣΒΟΣ" σφυροκόπησε με επιτυχία τον θύλακα (περίπου 900-950 βλήματα), ενώ συνεχίστηκε και η επίθεση από ξηράς με αποτέλεσμα να εξουδετερωθεί ο τουρκικός θύλακας και να διασωθεί η Πάφος! Στην συνέχεια αφού υπολόγισε τον κίνδυνο προσβολής από την Τουρκική Αεροπορία ακολούθησε Νότια πορεία προς τις Λυβικές ακτές παραπλανώντας τους Τούρκους που είχαν βγει προς αναζήτησή του. Μετά ανέστρεψε και κινούμενος Δυτικά επέστρεψε στην Ελλάδα. Αποτέλεσμα αυτών των κινήσεων ήταν η σύγχυση των Τούρκων και η βύθιση του Τουρκικού Α/Τ ΚΟCΑΤEPΕ από μαχητικά αεροσκάφη που το νόμισαν Ελληνικό και υπεύθυνο του επεισοδίου της Πάφου...

Αξίζει να αναφερθεί και η τελευταία παράγραφος του πολεμικού ημερολογίου, ακριβώς όπως διατυπώθηκε από τον Κυβερνήτη: «..Περαίνων την εν λόγω έκθεσιν, επιθυμώ να αναφέρω ότι ως διαπίστωσα, το ηθικόν του Έλληνος, η ψυχραιμία και η τόλμη αυτού, ευρίσκεται εις υψηλόν βαθμόν. Δεν θα ήτο υπερβολή να γράφω ότι άπαντες οι επιβαίνοντες του πλοίου Αξιωματικοί, Υπαξιωματικοί και οπλίται εν ουδεμία περιπτώσει απώλεσαν το θάρρος των και την πίστιν προς τα ιδεώδη της Φυλής. Ιδιαιτέρως εθαύμασα το θάρρος των επαναπατριζομένων οπλιτών του Σ.Ξ, οίτινες καίτοι είχαν συνειδητοποιήσει ότι επέστρεφον εις τας οικείας των, με έξαλλον ενθουσιασμόν και αλλαλαγμούς χαράς, εδέχθηκαν την, απο του στόματός μου, πληροφορίαν περί της επανόδου των εις την Κύπρον, προς ενίσχυσιν των μαχομένων συναδέλφων των εναντίον των εχθρών του Γένους».

Η βύθιση του Α/Τ KOCATEPE D 354

Από τα διάφορα δημοσιεύματα του Ελληνικού και διεθνούς τύπου, ως και την σχετική έρευνα του αείμνηστου συναδέλφου Στέλιου Ι. Χαρατσή, αποδεικνύεται περίτρανα η «Πύρρεια νίκη» των Τουρκικών ναυτικών δυνάμεων, κατά την εισβολή στην Κύπρο. Η έξυπνη και ορθά μελετημένη κίνηση του Χανδρινού, να κινηθεί νότια για περίπου 6 ώρες και να βγει έξω από την περιοχή επιχειρήσεων, πέραν του ότι διέσωσε το πλοίο του και τους επιβαίνοντες, δημιούργησε, σε συνδυασμό με την έλλειψη συντονισμού των Τουρκικών δυνάμεων, τέτοια σύγχυση στο Τουρκικό Γενικό Επιτελείο και στα επιχειρούντα πλοία και αεροσκάφη, ώστε να βυθισθεί από φίλια (Τουρκικά) μαχητικά Α/Φ, το Α/Τ -Kocatepe- με Κυβερνήτη τον Αντιπλοίαρχο Giuven Erkayia T.N και να χαθούν 13 Αξιωματικοί και 64 άνδρες του πληρώματός του. Αλλά και δύο άλλα Τουρκικά Αντιτορπιλλικά, το -Adatep - (Κυβερνήτης Αντιπλοίαρχος Rizah Nur Ontzu TN) και -M.Fevzi Cakmak- υπέστησαν σοβαρές και μικρότερες βλάβες, αντίστοιχα.

Το Α/Γ ΛΕΣΒΟΣ, μετά την εκτέλεση των πυρών, απέπλευσε από την Πάφο την 18:00, με προορισμό τον Ναύσταθμο Σαλαμίνας. Ο Κυβερνήτης, Πλωτάρχης Ε. Χανδρινός ΠΝ, εκτίμησε -πολύ σωστά- την κατάσταση - όπως αποδείχθηκε αργότερα- και αποφάσισε να λάβει πορεία προς Νότο αντί προς Δυσμάς, που ήταν η συντομότερη προς Ρόδο. Την πορεία αυτή τήρησε επί 6ωρο περίπου και τα μεσάνυχτα, όταν το πλοίο βρισκόταν 60 ν.μ νότια της Κύπρου, έστρεψε επί πορείας 270 (δυτική). Το πλοίο συνέχισε την πολιτική τήρησης σιγής ασυρμάτου μέχρι την 03:30, όταν λόγω αιφνιδίου θανάτου του μοναδικού επιβαίνοντος πολιτικού υπαλλήλου Δαμιανού Μιχαήλ, οδηγού περονοφόρου οχήματος του ΝΣ, απαιτήθηκε η αναφορά του συμβάντος στο ΓΕΝ. Από εκείνη την ώρα, το πλοίο ανέφερε τακτικά το στίγμα του στο ΓΕΝ. Το Α/Γ ΛΕΣΒΟΣ κατέπλευσε στην Σητεία Κρήτης την 14:50 και παρέμεινε μέχρι την 22:20 ότε απέπλευσε για ΝΣ, στον οποίο κατέπλευσε την 21:00.

Ο Ε. Χανδρινός τον Μάιο του 1986, επιστρέφοντας με το αυτοκίνητό του στην Άγκυρα από την Αθήνα, τραυματίστηκε κρίσιμα σε ένα ατύχημα το οποίο η σύζυγός του Αμαλία, χαρακτηρίζει "περίεργο". Είχε κάνει την ίδια διαδρομή πολλές φορές οδηγώντας συνεχώς επί 18 ώρες σταματώντας μόνο για καύσιμα. Τον Μάιο όμως του 1986, λίγο έξω από την Κομοτηνή, το αυτοκίνητο βγήκε από τον δρόμο και ο Ε. Χανδρινός ήρθε αντιμέτωπος με τον θάνατο! Για 20 μέρες νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο, είχε παραισθήσεις και νόμιζε πως ήταν αιχμάλωτος των Τούρκων. Έμεινε παράλυτος και η "σοφή" Ελληνική πολιτεία τον αντάμειψε με μια αποστρατεία με τον βαθμό του πλοιάρχου όταν σχεδόν όλοι οι απόφοιτοι της Σχολής Δοκίμων, χωρίς καν να έχουν πολεμική δράση, αποστρατεύονται τουλάχιστον ως αρχιπλοίαρχοι! Τα επόμενα χρόνια ο Ε. Χανδρινός κλείστηκε στον εαυτό του και στις αναμνήσεις του, χωρίς ποτέ να εκφράσει πικρία για την μεταχείριση της οποίας έτυχε... Πέθανε τον Ιούλιο του 1994.

ΠΗΓΗ