Η συριακή κρίση απειλεί τα “εύθραυστα” σύνορα της Μέσης Ανατολής

Στον κίνδυνο μεταβολής των συνόρων στη Μέση Ανατολή εξαιτίας της συριακής κρίσης και σε ενδεχόμενη ‘βαλκανιοποίηση’ της Συρίας αναφέρεται άρθρο της Nicole Gaouette (Ουάσιγκτον) στο BLOOMBERG με τίτλο «Syrian Turmoil Threatens ‘Fragile’ Middle East Borders».

Όπως επισημαίνεται, ο εμφύλιος πόλεμος που κατακερματίζει τη Συρία απειλεί τα «εύθραυστα» σύνορα που τέθηκαν στη Μέση Ανατολή, πριν από έναν περίπου αιώνα, καθώς η ειρηνική εξέγερση κατά του προέδρου Άσαντ έχει μετατραπεί σε θρησκευτική και εθνοτική διαμάχη.
Οι εχθροπραξίες έχουν μεταφερθεί ήδη στο Λίβανο και ενταθεί στο Ιράκ, μεταξύ των Σιιτών και Σουνιτών μουσουλμάνων, ενώ στη βορειοανατολική Συρία οι Κούρδοι της Τουρκίας μάχονται κατά των Σουνιτών Αράβων.
Ο διαρκώς επεκτεινόμενος πόλεμος απειλεί να τροφοδοτήσει τα όνειρα των Κούρδων για τη δημιουργία του δικού τους κράτους, με περιοχές από τη Συρία, την Τουρκία, το Ιράν και το Ιράκ, να ενθαρρύνει την εθνοκάθαρση στη Συρία, να επανατροφοδοτήσει τον υφέρποντα εμφύλιο πόλεμο στο Λίβανο να ανατρέψει την μειονοτική χασεμιτική μοναρχία στην Ιορδανία και να εντείνει τα προβλήματα ασφάλειας του Ισραήλ.

Όπως επεσήμανε την προηγούμενη εβδομάδα ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, John Kerry, «η απίστευτη αποσταθεροποίηση της Συρίας διαχέεται στο Λίβανο, στην Ιορδανία και έχει προφανώς επιπτώσεις και στο Ισραήλ» ενώ πρόσθεσε ότι «οι ΗΠΑ δεσμεύονται, όχι μόνο για την υπεράσπιση του Ισραήλ αλλά και εξαιτίας της ανησυχίας για την περιοχή, να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα».
«Παρακολουθούμε την ενδεχόμενη απαρχή μιας αληθινά καλειδοσκοπικής μεταβολής, κατά τη διάρκεια της οποίας τα κράτη αποσυντίθενται, διαλύονται για να σχηματισθούν νέες οντότητας» σημειώνει ο Chas Freeman, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στη Σαουδική Αραβία, προσθέτοντας ότι «κανένας δεν ξέρει που θα οδηγήσει αυτό. Πρόκειται για το ευρύτερο παιχνίδι στη Συρία».

Ο Steven Heydemann, ειδικός σύμβουλος στο αμερικανικό Institute of Peace, ενός μη κομματικού οργάνου χρηματοδοτούμενου από το Κογκρέσο, διερεύνησε τις επιπτώσεις από μια ενδεχόμενη διάλυση του χάρτη της Μέσης Ανατολής, που είχαν χαράξει οι ευρωπαϊκές μεγάλες δυνάμεις, μετά τον 1ο παγκόσμιο πόλεμο. Όπως επεσήμανε σε κείμενο εργασίας η Συρία εδράζεται στη διασταύρωση των μεγαλύτερων στρατηγικών αξόνων της Αραβικής Ανατολής.

Μετά την κατάρρευση της οθωμανικής αυτοκρατορίας, η Γαλλία και η Αγγλία διαίρεσαν τη Μεγάλη Συρία, στο σημερινό Λίβανο, Συρία και Ιράκ, μαζί με μέρος της Τουρκίας, με αποικιοκρατικούς όρους. Το Ισραήλ και η Ιορδανία προήλθαν από την βρετανική Παλαιστίνη. «Δεν υπήρξε τίποτα συμφυές και φυσικό» στην αγγλογαλλική συμφωνία Sykes-Picot (1916) υποστηρίζει ο καθηγητής του Johns Hopkins School of Advanced International Studies, Daniel Serwer, προσθέτοντας ότι πρόκειται «για μια εξαιρετικά εύθραυστη κρατική δομή».

Ο Chas Freeman προβλέπει ότι «η διάλυση θα ξεκινήσει από τους Κούρδους της Συρίας και του Ιράκ» προοπτική που προκαλεί ανησυχία στην Τουρκία, της οποίας οι ανήσυχοι Κούρδοι διεκδικούν αυτονομία.

Όπως επισημαίνει ο Steven Heydemann, Κούρδοι της Τουρκίας συγκρούστηκαν τον Ιανουάριο, κοντά στα σύνορα με τη Συρία, με Σουνίτες Άραβες μαχητές, οι οποίοι «στηρίζονταν, σιωπηρά τουλάχιστον, από την Τουρκία».

Οι Κούρδοι του Ιράκ στήριξαν επίσης τις προσπάθειες των Σύρων ομοεθνών τους για τον έλεγχο των συνόρων μεταξύ των δύο κρατών. Εάν οι Κούρδοι κατορθώσουν να διευρύνουν τα εδάφη τους γύρω από το πλούσιο σε πετρέλαιο ιρακινό Κουρδιστάν τότε θα ενισχυθεί η τάση διαμελισμού του Ιράκ και της Συρίας, επεσήμανε ο Chas Freeman.

Πηγή

Από το ιστολόγιο του Μιχάλη Ιγνατίου