Ευρασιατική Οικονομική Άνθηση και Γεωπολιτική: χερσαία γέφυρα της Κίνας προς την Ευρώπη: η σιδηροδρομική γραμμή υψηλής ταχύτητας Κίνα-Τουρκία

γράφει ο F. William Engdahl

Η προοπτική μιας άνευ προηγουμένου οικονομικής άνθησης της Ευρασίας που θα διαρκέσει στον επόμενο αιώνα και πέρα υφίσταται. Τα πρώτα έργα για την σύνδεση του τεράστιου οικονομικού χώρου κατασκευάζονται, με μικρή δημοσιότητα, με σιδηροδρομικές γραμμές που συνδέουν την Κίνα, τη Ρωσία, το Καζακστάν και μέρη της Δυτικής Ευρώπης. Καθίσταται σαφές στους περισσότερους ανθρώπους στην Ευρώπη, την Αφρική, τη Μέση Ανατολή και την Ευρασία, συμπεριλαμβανομένων της Κίνας και της Ρωσίας, ότι η φυσική τάση τους να αναπτύξουν αυτές τις αγορές αντιμετωπίζει μόνο ένα σοβαρό εμπόδιο: Το ΝΑΤΟ και την πλήρη εμμονή για κυριαρχία του Πενταγώνου των ΗΠΑ. Η σιδηροδρομική υποδομή αποτελεί μείζον κλειδί για την οικοδόμηση τεράστιων νέων οικονομικών αγορών σε όλη την Ευρασία.

Η Κίνα και η Τουρκία είναι σε διαπραγματεύσεις για την κατασκευή μιας νέας σιδηροδρομικής σύνδεσης υψηλής ταχύτητας σε ολόκληρή την Τουρκία. Αν ολοκληρωθεί, θα είναι το μεγαλύτερο σιδηροδρομικό έργο της χώρας που έγινε ποτέ, ακόμη και συμπεριλαμβανομένης της προ του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου σιδηροδρομικής σύνδεσης Βερολίνο-Βαγδάτη.

Το έργο ήταν ίσως το πιο σημαντικό σημείο της ημερήσιας διάταξης, σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από τη Συρία, κατά τη διάρκεια των συνομιλιών στο Πεκίνο μεταξύ του πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και της κινεζικής ηγεσίας στις αρχές Απριλίου.

Η προτεινόμενη σιδηροδρομική σύνδεση θα ξεκινήσει από το Καρς στα ανατολικά σύνορα με την Αρμενία, θα διασχίσει την Τουρκίας, και θα καταλήξει στην Κωνσταντινούπολη όπου θα συνδεθεί με τη σιδηροδρομική σήραγγα Marmaray που βρίσκεται τώρα υπό κατασκευή και που περνά κάτω από το στενό του Βοσπόρου. Στη συνέχεια, θα συνεχίσει προς Αδριανούπολη κοντά στα σύνορα με την Ελλάδα και τη Βουλγαρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Θα κοστίσει (εκτίμηση) 35 δισεκατομμύρια δολάρια. Η υλοποίηση του τουρκικού συνδέσμου θα ολοκληρώσει μια κινεζική δια-ευρασιατική σιδηροδρομική γραμμή που θα φέρει εμπορεύματα από την Κίνα προς την Ισπανία και την Αγγλία (1)

 

Η γραμμή Καρς-Αδριανούπολη θα μειώσει το χρόνο ταξιδιού στην Τουρκία κατά τα δύο τρίτα από 36 ώρες σε 12. Βάσει συμφωνίας που υπογράφηκε μεταξύ της Κίνας και της Τουρκίας τον Οκτώβριο του 2010, η Κίνα συμφώνησε να χορηγήσει δάνεια 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη κατασκευή της προγραμματισμένης σιδηροδρομικής γραμμής. (2)

Επιπλέον, μια σιδηροδρομική γραμμή Μπακού-Τιφλίδα-Καρς (BTK) που θα συνδέσει τη πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν Μπακού στο Καρς είναι υπό κατασκευή, και θα αυξήσει σημαντικά τη στρατηγική σημασία της γραμμή Αδριανούπολη-Καρς.

Για την Κίνα θα θέσει μια κρίσιμη νέα σύνδεση στην υποδομή των σιδηροδρόμων της σε ολόκληρη την Ευρασία για τις αγορές της Ευρώπης και πέραν αυτής.

(Χάρτης: Yunus Emre Hatunoğlu)

Η επίσκεψη του Ερντογάν στο Πεκίνο ήταν σημαντική για άλλους λόγους. Ήταν το πρώτο ταξίδι τέτοιου υψηλού επίπεδου Τούρκου Πρωθυπουργού στην Κίνα από το 1985.

Το γεγονός ότι ο Ερντογάν έγινε επίσης δεκτός σε συνάντηση υψηλού επιπέδου με τον Κινέζο αντιπρόεδρο Xi Jinping, τον άνθρωπο φαβορί για να γίνει ο επόμενος Πρόεδρος της Κίνας, και έγινε δεκτός σε επίσκεψη στην πλούσια σε πετρέλαιο επαρχία της Κίνας Σινγιάνγκ, δείχνει επίσης την υψηλή προτεραιότητα που έβαλε η Κίνα για τις σχέσεις της με την Τουρκία, βασική στρατηγική αναδυόμενη δύναμη στη Μέση Ανατολή.

Το Σινγιάνγκ είναι ένα εξαιρετικά ευαίσθητο τμήμα της Κίνας, δεδομένου ότι φιλοξενεί περίπου 9 εκατομμύρια Ουιγούρους που μοιράζουν την τουρκική πολιτιστική κληρονομιά με την Τουρκία καθώς και τη ονομαστική συμμετοχή στο τουρκικό κλάδος των σουνιτών του Ισλάμ.

Τον Ιούλιο του 2009 η κυβέρνηση των ΗΠΑ, ενεργώντας μέσω του National Endowment for Democracy (NED), της ΜΚΟ που χρηματοδοτεί για την αλλαγή καθεστώτος, υποστήριξε μια μεγάλη εξέγερση Ουιγούρων στην οποία πολλοί Κινέζοι Χαν ιδιοκτήτες καταστημάτων σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν. Η Ουάσινγκτον με τη σειρά της, απέδωσε τις ταραχές στο Πεκίνο ως μέρος της στρατηγικής της για την κλιμακούμενη πίεση προς την Κίνα.(3)

Κατά τις εξεγέρσεις των Ουιγούρων στο Σινγιάνγκ το 2009, ο Ερντογάν κατηγόρησε το Πεκίνο για «γενοκτονία» και επιτέθηκε στους Κινέζους για τα ανθρώπινα δικαιώματα, μια παρακινδυνευμένη ενέργεια δεδομένων των εθνοτικών προβλημάτων της Τουρκία με τους Κούρδους.

Είναι σαφές ότι οι οικονομικές προτεραιότητες από τις δύο πλευρές άλλαξαν πλέον τον πολιτικό λογισμό.

 

Η δημιουργία της μεγαλύτερης αγοράς του κόσμου

Σε αντίθεση με το δόγμα του Μίλτον Φρίντμαν και των οπαδών του, οι αγορές δεν είναι ποτέ «ελεύθερες». Είναι πάντα ανθρωπογενείς. Το βασικό στοιχείο για τη δημιουργία νέων αγορών είναι η δημιουργία υποδομών και για την μεγάλη ήπειρο της Ευρασίας οι σιδηροδρομικές γραμμές είναι απαραίτητες για αυτές τις νέες αγορές.

Με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου το 1990, άνοιξε ο τεράστιος υπανάπτυκτος χώρος της Ευρασίας. Ο χώρος αυτός περιέχει περίπου το 40% της συνολικής έκτασης του κόσμου, του οποίου ένα μεγάλο μέρος είναι πρωταρχική παρθένα γεωργική γη. Περιέχει τα τρία τέταρτα του συνόλου του παγκόσμιου πληθυσμού, ένα περιουσιακό στοιχείο ανυπολόγιστης αξίας. Αποτελείται από ογδόντα οκτώ από τις χώρες του κόσμου και διαθέτει τα τρία τέταρτα των γνωστών ενεργειακών πόρων του κόσμου, καθώς και κάθε ορυκτό που απαιτείται για την εκβιομηχάνιση.

Η Βόρεια Αμερική ως οικονομικό δυναμικό, πλούσια όπως είναι, μοιάζει ωχριά σε σύγκριση.

Η συζήτηση για τον σιδερόδρομο Τουρκία-Κίνα είναι μέρος μόνο της τεράστιας κινεζικής στρατηγικής για να υφάνει ένα δίκτυο εσωτερικών σιδηροδρομικών συνδέσεων σε όλη την ευρασιατική ήπειρο.

Ο στόχος είναι να δημιουργηθεί κυριολεκτικά ο μεγαλύτερος νέος οικονομικός χώρος του κόσμου και με τη σειρά της, μια τεράστια νέα αγορά όχι μόνο για την Κίνα, αλλά για όλες τις χώρες της Ευρασίας, της Μέσης Ανατολής και της Δυτικής Ευρώπης.

Μια απευθείας σιδηροδρομική υπηρεσία είναι ταχύτερη και φθηνότερη από πλοία η φορτηγά αυτοκίνητα, και πολύ φθηνότερη από τα αεροπλάνα.

Για τα βιομηχανοποιημένα κινέζικα ή άλλα προϊόντα της Ευρασίας, οι σιδηροδρομικές συνδέσεις θα δημιουργήσουν τεράστιες οικονομικές και εμπορικές δραστηριότητες σε όλο το μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής.

Δύο παράγοντες έκαναν αυτή την προοπτική ρευστοποιήσιμη για πρώτη φορά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Πρώτον, η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης έχει ανοίξει το χώρο της Ευρασίας με εντελώς νέους τρόπους, όπως και το άνοιγμα της Κίνας προς τη Ρωσία και τις γειτονικές της χώρες της Ευρασίας, ξεπερνώντας δεκαετίες κακοπιστίας. Είναι και απάντηση στην διεύρυνση προς ανατολάς της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς τις χώρες του πρώην Συμφώνου της Βαρσοβίας.

 

Η ζήτηση για ταχύτερες σιδηροδρομικές μεταφορές στις τεράστιες αποστάσεις της Ευρασίας είναι σαφής.

Η λιμενική δραστηριότητα της Κίνας για τα εμπορευματοκιβώτια και αυτή για τους προορισμούς της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής έχει φθάσει σε σημείο κορεσμού καθώς ο όγκος της κυκλοφορίας εμπορευματοκιβωτίων έχει εκραγεί με διψήφια ποσοστά.

Η Σιγκαπούρη εκτόπισε πρόσφατα την Ρότερνταμ από τη θέση του μεγαλύτερου λιμανιού του κόσμου σε όγκο. Ο ρυθμός ανάπτυξης για τα λιμάνια εμπορευματοκιβωτίων στην Κίνα το 2006, πριν από την εκδήλωση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, ήταν περίπου 25% ετησίως. Το 2007 τα κινεζικά λιμάνια εμπορευματοκιβωτίων μέτρησαν για περίπου 28% της απόδοσης των λιμένων εμπορευματοκιβωτίων παγκοσμίως. (4 )

Ωστόσο, υπάρχει και μια άλλη πτυχή της κινεζικής και, σε κάποιο βαθμό, της ρωσικής στρατηγικής χερσαίας γέφυρας. Μεταφέροντας την μετακίνηση των εμπορικών ροών πάνω στην ξηρά, τις κάνει πιο ασφαλείς για την αντιμετώπιση της κλιμακούμενης στρατιωτικής έντασης μεταξύ των εθνών του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, κυρίως της Κίνας και της Ρωσίας, και του ΝΑΤΟ. Οι θαλάσσιες μεταφορές πρέπει να περάσουν μέσα από εξαιρετικά ευάλωτα στενά περάσματα ή σημεία έμφραξης όπως τα Στενά της Μαλάκα της Μαλαισίας.

Η τουρκική σιδηροδρομική γραμμή Καρς-Αδριανούπολη θα αποτελέσει αναπόσπαστο μέρος του ολικού κινεζικού ιστού σιδηροδρομικών αξόνων σε όλο το χερσαίο έδαφος της Ευρασίας.

Ακολουθώντας το παράδειγμα του πώς οι σιδηροδρομικές υποδομές μετέτρεψαν το οικονομικό χώρο της Ευρώπης και αργότερα της Αμερικής στα τέλη του 19^ου αιώνα, η Κίνα, η οποία είναι σήμερα η πιο αποτελεσματική κατασκευάστρια σιδηροδρόμων στον κόσμο, επέκτεινε αθόρυβα τις σιδηροδρομικές συνδέσεις της στην Κεντρική Ασία και πέρα για αρκετά χρόνια. Προχωρήσαν με τομείς, ένας από τους λόγους που κρύβει την μεγάλη φιλοδοξία των μεγάλων σιδηροδρομικών υποδομών τους και που επίστησε ελάχιστα την προσοχή της Δύσης μέχρι σήμερα, έξω από τη ναυτιλιακή βιομηχανία.

Σημειώσεις:

1 Sunday’s Zaman, Turkey, China mull $35 bln joint high-speed railway project, Istanbul, April 14, 2012, accessed in

http://www.sundayszaman.com/sunday/newsDetail_getNewsById.action?newsId=277360.

2 Ibid.

3 F. William Engdahl, Washington is Playing a Deeper Game with China, Global Research, July 11, 2009, accessed in http://www.globalresearch.ca/index.php?context=va&aid=14327.

4 UNCTAD, Port and multimodal transport developments,2008, accessed in http://www.thefreelibrary.com/Chapter+5%3a+Port+and+multimodal+transport+developments.-a0218028142

Πηγή