Τhe ΝewΥorkΤimes ΗΔύση είναι άραγε αντιμέτωπη με την οικονομική παρακμή; Δύσκολο να πει κάποιος. Πολλά εξαρτώνται από δύο πολύ ανόμοιους ανθρώπους που βρίσκονται στις δύο απέναντι όχθες του Ατλαντικού, τον Μπαράκ Ομπάμα και την Άνγκελα Μέρκελ. Έτσι, ο γιος ενός περιοδεύοντος Κενυάτη ερευνητή και η κόρη ενός λουθηρανού πάστορα που μεγάλωσε στην κομμουνιστική Ανατολική Γερμανία έχουν αναλάβει την αποστολή να συνεφέρουν τον καπιταλισμό.
Το υπόβαθρό τους δεν θα μπορούσε να είναι πιο διαφορετικό, αλλά αμφότεροι είναι «αουτσάιντερ». Κανένας από τους δυο δεν προέρχεται από την παραδοσιακή ηγετική ελίτ. Κανένας από τους δύο δεν είναι επικοινωνιακός τύπος, όπως ήταν ο Μπιλ Κλίντον ή ο Χέλμουτ Κολ. Στην πραγματικότητα φαίνεται να δυσκολεύονται ακόμη και να επικοινωνήσουν μεταξύ τους. Αντί για την εγκαρδιότητα που υπήρχε, για παράδειγμα, ανάμεσα στον Ρόναλντ Ρίγκαν και τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο Ομπάμα και η Μέρκελ πρέπει να εργαστούν σκληρά για να βρουν κοινό έδαφος. Τα πράγματα κάνει χειρότερα το γεγονός ότι καθένας τους αντιμετωπίζει μεγάλα οικονομικά και πολιτικά προβλήματα τα οποία δεν οφείλονται στον ίδιο. Ούτε το Κογκρέσο των ΗΠΑ ούτε η Ευρωπαϊκή Ενωση μοιάζουν να μπορούν να βρουν τη δύναμη ή ίσως τη σοφία για να λάβουν τις αποφάσεις που είναι απαραίτητες για να μπουν ξανά τα πράγματα σε τάξη.
Και κατά κάποιον παράξενα ίδιο τρόπο, αμφότεροι μοιάζουν ανίκανοι να αδράξουν τη στιγμή. Ο Ομπάμα ήρθε στην εξουσία υποσχόμενος μια νέα αρχή, όμως τα όνειρά του γκρεμίστηκαν από την οικονομική κρίση και μια εξέγερση ψηφοφόρων. Η συναινετική πολιτική του ή ηγεσία εκ των μετόπισθεν, όπως την αποκαλούν μερικοί υποστηρικτές του, μπλοκάρεται συνεχώς από την απροθυμία της αντιπολίτευσης να βρουν κοινό έδαφος.
Η Μέρκελ είναι μια φυσικός που μεγάλωσε σε ατμόσφαιρα φόβου και δυσπιστίας. Μισεί τα «οράματα» και μόνο απρόθυμα αναλαμβάνει πρωτοβουλίες οποιουδήποτε είδους. Οι οικονομικές απόψεις της επηρεάζονται εξίσου από το παρελθόν και από το μέλλον της Γερμανίας. Όμως είναι αφοσιωμένη στο μέλλον μιας δημοκρατικής Ευρώπης. Θυμώνει με τις επανειλημμένες εκκλήσεις του Ομπάμα για δράση, ισχυριζόμενη πως ο Αμερικανός πρόεδρος απλώς δεν καταλαβαίνει τι αντιμετωπίζει εκείνη κάθε φορά που προσπαθεί να βρει μια συναίνεση ανάμεσα σε 27 χώρες. Εκείνος, με τη σειρά του, θεωρεί ακατανόητο το γεγονός ότι η Μέρκελ δεν βλέπει πόσο απελπισμένα χρειάζεται να αναληφθεί αποφασιστική δράση για να τερματιστεί η κρίση του ευρώ, αν είναι να αποφευχθεί μια παγκόσμια χρηματοπιστωτική κατάρρευση. Ο Ομπάμα ανησυχεί πως μια κατάρρευση του ευρώ μπορεί να του κοστίσει την επανεκλογή. Η Μέρκελ ανησυχεί ότι το αίτημα της Αμερικής να ξοδέψει η Ευρώπη περισσότερα για να βοηθήσει αδύναμες οικονομίες μπορεί να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτο πληθωρισμό και να εξασθενήσει την ευρωπαϊκή δημοκρατία.
Η πρόσφατη Ιστορία μάς θυμίζει πώς σημαντικές πολιτικές φιλίες μπορούν να βοηθήσουν να οικοδομηθεί αποφασιστικότητα σε καιρούς κρίσης. Ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ και ο Ουίνστον Τσόρτσιλ είναι ένα παράδειγμα, όπως ήταν και οι Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος, ο Κολ και ο Γκορμπατσόφ. Αυτή τη φορά φαίνεται πως είναι η μοίρα μας να εξαρτιόμαστε περισσότερο από ψύχραιμους πολιτικούς υπολογισμούς απ’ ό,τι από τις φιλίες μεταξύ των πρωταγωνιστών.
με το βλεμα στην επανεκλογη τους Η ειρωνεία είναι πως ουδείς εκ των δύο αντιμετωπίζει πραγματικά πολιτικό πρόβλημα. Η Μέρκελ θεωρείται σίγουρο πως θα επανεκλεγεί το 2013 σ’ ένα πεδίο χωρίς πραγματικούς αντιπάλους. Ο Ομπάμα φάνηκε κατά περιόδους να εξασθενεί, όμως η αποκατάσταση της ανάπτυξης και η αταξία που επικρατεί στους Ρεπουμπλικανούς φαίνεται πως λειτουργούν υπέρ του. Αυτό σημαίνει πως θα μπορούσαν να διακινδυνεύσουν αποφασιστικά βήματα, αν είχαν εγχώριο κίνητρο για να το κάνουν. Η Μέρκελ θα μπορούσε να υψωθεί υπεράνω του τέλματος της ιδεολογίας της ΕΕ και να ζητήσει ένα νέο είδος κατανομής των ευρωπαϊκών εσόδων που θα εξασφάλιζε σταθερότητα για την Ελλάδα και άλλους. Ο Ομπάμα θα μπορούσε να διατυπώσει ένα συναρπαστικό μήνυμα μεταρρύθμισης που θα έκανε να σωπάσουν οι επικριτές του βάζοντας την κυβέρνηση των ΗΠΑ στην οδό της δημοσιονομικής ευθύνης. Μια επιτροπή, την οποία διόρισε για τον σκοπό αυτό, του έδωσε ένα εξαιρετικό διακομματικό σημείο αφετηρίας, όμως οι συστάσεις της αγνοήθηκαν.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου