Σκεπτικισμός και αρνητική διάθεση στο Ναυτικό για τα γαλλικά Cassard

Με σκεπτικισμό υποδέχτηκε την πρόταση της Γαλλίας το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό για την παραχώρηση δύο αντιτορπιλικά κατευθυνόμενων πυραύλων κλάσης Cassard και πιο συγκεκριμένα του πλοίου Cassard (D 614) και Jean Bart (D 615) τύπου F70 AA ως μια ενδιάμεση λύση μέχρις ότου παραδοθούν οι δύο φρεγάτες τύπου Belh@rra εάν και εφόσον το ναυπηγικό αυτό πρόγραμμα μπορέσει κάποια στιγμή στο μέλλον να υλοποιηθεί.

Του Γιώργου Τσιμπούκη

Πιο αναλυτικά με ένα -καταρχήν- εντυπωσιακό τρόπο οι Γάλλοι προσπάθησαν σύμφωνα με το περιοδικό «Ελληνική Άμυνα & Τεχνολογία» να επιλύσουν το σοβαρότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει το Πολεμικό Ναυτικό την τελευταία δεκαετία.

Δηλαδή, την αντικατάσταση των τριών παλαιών φρεγατών κλάσης «Έλλη» που δεν έχουν εκσυγχρονιστεί, αλλά και γενικότερα την αντικατάσταση του στόλου των έξι εκσυγχρονισμένων και των τριών που δεν εκσυγχρονίστηκαν φρεγατών κλάσης «Έλλη», οι οποίες το 2021 θα κλείνουν κατά μέσο όρο 40 χρόνια σε υπηρεσία, όταν το μέγιστο όριο επιχειρησιακής ζωής που οι περισσότερες ναυτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ αποδέχονται είναι 30-35 χρόνια.

Για την Ιστορία η ηλικία των 13 φρεγατών κλάσης «Έλλη» σήμερα είναι:
• (F-460) Αιγαίον 38 ετών
• (F-459) Αδρίας 39 ετών
• (F-450) Έλλη 37 ετών
• (F-464) Κανάρης 35 ετών
• (F-462) Κουντουριώτης 40 ετών
• (F-451) Λήμνος 36 ετών
• (F-461) Ναυαρίνον 38 ετών
• (F-466) Νικηφόρος Φωκάς 36 ετών
• (F-465) Θεμιστοκλής 36 ετών

Όπως φαίνεται από την γαλλική πρόταση, το Παρίσι προσπάθησε με τις δύο φρεγάτες κατευθυνόμενων πυραύλων κλάσης Cassard να καλύψει τις επείγουσες ανάγκες του Πολεμικού Ναυτικού,  έως ότου η Ελλάδα προχωρήσει στην παραγγελία και εν τέλει την παραλαβή των δύο Belh@rra και παραλάβει το πρώτο πλοίο την περίοδο 2026-2027.

Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, η ναυπήγηση του πρώτου πλοίου τύπου Belh@rra για το Γαλλικό Ναυτικό πρόκειται να ξεκινήσει εκτός απροόπτου στα τέλη του 2020-2021 και να παραδοθεί σε υπηρεσία το 2025, με καθέλκυση το 2023.

Πληροφορίες βέβαια αναφέρουν ότι το πλοίο δεν έχει καν ολοκληρώσει τη φάση της αρχικής σχεδίασης και αφού αυτό συμβεί θα περάσει στη σχεδίαση ναυπήγησης από το σχεδιαστικό γραφείο του ναυπηγείου που θα το κατασκευάσει, δηλαδή στη Lorient.

Όπως γίνεται αντιληπτό, ακόμη κι αν τα γαλλικά ναυπηγεία ξεκινούσαν τη ναυπήγηση της ελληνικής Belh@rra το 2021-2022 (σύμφωνα με νεώτερες πληροφορίες, η ναυπήγηση της πρώτης Belh@rra για το Γαλλικό Ναυτικό θα ξεκινήσει το 2020-2021), το συγκεκριμένο πλοίο θα παραδινόταν στο Πολεμικό Ναυτικό χωρίς απρόοπτα το 2028-2029 δηλαδή σε 10-11 περίπου χρόνια από σήμερα, χωρίς να υπολογίσει κανείς τις καθυστερήσεις και τα προβλήματα που συνήθως ανακύπτουν σε νέες σχεδιάσεις.

Εξαιτίας αυτού του τεράστιου χρονικού κενού και με δεδομένο ότι μέχρι το 2021 ο ετήσιος ελληνικός προϋπολογισμός θα κυμαίνεται στα 600 εκατ. ευρώ το χρόνο, η μόνη πιθανότητα ανανέωσης του Στόλου, εάν δεν προκύψουν άλλες λύσεις, είναι η αξιοποίηση των κερδών των ελληνικών ομολόγων των προγραμμάτων SMP και ANFA που διαθέτει η Γαλλία (περίπου 1,5-2 δις ευρώ, από συνολικά 4,8 δις ευρώ σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση του Έλληνα πρωθυπουργού).

Φυσικά σημαντικά κέρδη κατέχει από τα ελληνικά ομόλογα και η Γερμανία και η Ιταλία και η Ολλανδία, όμως ήταν το Παρίσι που είχε την ιδέα να προωθήσει το συγκεκριμένο μοντέλο αξιοποίησης αυτών των χρημάτων κατά αυτό τον τρόπο.

Έτσι στο πλαίσιο της προσπάθειας των Γάλλων να προωθήσουν την Belh@rra στο Πολεμικό Ναυτικό ήρθε στο προσκήνιο η συγκεκριμένη πρόταση, η οποία όμως όπως αναφέρθηκε παραπάνω δεν είχε όπως ανέμεναν οι Γάλλοι την ευνοϊκή αντιμετώπιση του Πολεμικού Ναυτικού. Οι λόγοι για τους οποίους το Ναυτικό δεν φαίνεται να δέχεται την γαλλική πρόταση είναι βασικά τρεις.

Πρώτον, τα πλοία Cassard (D 614) και Jean Bart (D 615) είναι ήδη 30 και 27 ετών αντίστοιχα και οδεύουν προς απόσυρση σύντομα. Ακόμη και εάν το Πολεμικό Ναυτικό αποφάσιζε να τα αποκτήσει, θα χρειαζόταν τουλάχιστον ένα έτος ίσως και δύο για την αποδοχή τους και ένταξη τους στο δυναμικό του.

Κι αυτό διότι θα πρέπει πρώτα να περάσουν από ναυπηγικό έλεγχο, να ελεγχθούν τα υποσυστήματά του και η διαλειτουργικότητα τους, να εκπαιδευτεί το πλήρωμα του πλοίου που φτάνει τα 250 άτομα, να εκπαιδευτούν οι μηχανικοί του Πολεμικού Ναυτικού να δημιουργηθεί η αναγκαία υποδομή υποστήριξης του πλοίου (αποθήκες ανταλλακτικών, συντήρηση υποσυστημάτων κλπ).

Αξίζει να σημειωθεί ότι όταν το Πολεμικό Ναυτικό αγόρασε τις μεταχειρισμένες φρεγάτες κλάσης Kortenaer από το Ολλανδικό Ναυτικό, τα πλοία τότε είχαν ηλικία από 13-20 ετών.

Ειδικότερα στο ζήτημα του ελέγχου για το κατά πόσο αξιόπλοα είναι οι δύο φρεγάτες κλάσης Cassard αξίζει να επισημανθεί ότι σύμφωνα με την ιστοσελίδα Navy Recognition το 2002 εφαρμόστηκε στα δύο πλοία πρόγραμμα βελτίωσης του σκάφους με διαμήκη ενίσχυση των δύο πλευρών του με χάλυβα βάρους 120 τόνων, λόγω ρωγμών που εντοπίστηκαν, καθώς και με την αύξηση του έρματος κατά 210 τόνους.

Δεύτερον, τα πλοία είναι εξοπλισμένα με ένα μονό εκτοξευτή Μk 13 mod 5 αμερικανικής κατασκευής, ο οποίος χρησιμοποιεί τον πύραυλο Standard SM-1ΜR του οποίου η παραγωγή όμως σταμάτησε πριν από πολλές δεκαετίες και είχε ως αποτέλεσμα την περικοπή του ναυπηγικού προγράμματος των φρεγατών κλάσης Cassard από τέσσερα  σε δύο πλοία.

Ο πύραυλος Standard SM-1ΜR επιτυγχάνει μέγιστη ταχύτητα Mach 2, μέγιστη εμβέλεια 45 χλμ τη στιγμή που ο RIM-162 ESSM που εξοπλίζει τις τέσσερις MEKO 200HN Mod3 επιτυγχάνει μέγιστη ταχύτητα Mach 4+ και μέγιστη εμβέλεια 50+χλμ.

Είναι πύραυλος που το Πολεμικό Ναυτικό διέθετε στα αντιτορπιλικά Charles F. Adams που είχαν παραχωρηθεί από από τις ΗΠΑ τη δεκαετία του ’80 και όταν αποσύρθηκαν είχαν καταβληθεί μεγάλα ποσά για την απενεργοποίησή τους.

Στην πραγματικότητα ο πύραυλος Standard SM-1ΜR δεν προσφέρει κάτι περισσότερο από αυτό που ήδη διαθέτει το Πολεμικό Ναυτικό, ενώ δεν θα πρέπει να αγνοηθεί το γεγονός ότι η πλέον σύγχρονη έκδοση του η SM-1 Medium Range Blocks VI/VIA/VIB, RIM-66E αποσύρθηκε από το Αμερικανικό Ναυτικό το 2003 πριν δηλαδή από 15 χρόνια και αναμένεται να αποσυρθεί από τις Ναυτικές δυνάμεις που το χρησιμοποιούν ακόμα το 2020 δηλαδή σε λιγότερο από δύο χρόνια από σήμερα…

Τρίτον και το πλέον σημαντικό είναι το κόστος της αποδοχής και ένταξης σε υπηρεσία αυτών των δύο πλοίων για μόλις 8-10 χρόνια (κατασκευασμένα στα τέλη της δεκαετίας του ’80) με μικρό σχετικά επιχειρησιακό όφελος. Μια τέτοια επένδυση θα απορροφούσε σημαντικά και πολύτιμα κεφάλαια του Πολεμικού Ναυτικού, το οποίο πασχίσει να διατηρήσει τις υπάρχουσες μονάδες του σε επιχειρησιακή ετοιμότητα 365 ημέρες το χρόνο με περιορισμένους πόρους.

Με λίγα λόγια, τα δύο αυτά πλοία ήρθα πολύ αργά για το Πολεμικό Ναυτικό και δεν μπορούν να προσφέρουν κάτι περισσότερο από αυτό που διαθέτει σήμερα. Εάν επιθυμούμε να αγοράσουμε τις Belh@rraγια επιχειρησιακούς αλλά και για γεωπολιτικούς λόγους έχειν καλώς. Όμως θα πρέπει να θυμόμαστε κάτι πολύ σημαντικό.

Το Πολεμικό Ναυτικό θα πρέπει μέσα στα επόμενα 10 χρόνια να αντικαταστήσει 9 πλοία και από όσα είναι γνωστά, τα χρήματα που οι Γάλλοι μπορούν να μας δώσουν φτάνουν για την ναυπήγηση δύο μόνο Belh@rra, αφού με βάση το συμβόλαιο που απέσπασε το 2017 η Naval Group από το Γαλλικό Ναυτικό για την ναυπήγηση πέντε πλοίων, η κάθε μονάδα θα κοστίσει 760 εκατ. ευρώ κατ’ ελάχιστο.

Θα είναι εξοπλισμένη με δύο κάθετους οκταπλούς εκτοξευτές Sylver A50 που φέρουν συνολικά 16 πυραύλους Aster 30 και δύο κάθετους οκταπλούς εκτοξευτές Sylver A35 (με πρόβλεψη να τοποθετηθούν σε αυτούς αργότερα 16 πύραυλοι MICA VL).

Σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Πολεμικού Ναυτικού για τις FREMM HN, τα πλοία θα έπρεπε να είναι εξοπλισμένα με έξι τετραπλούς κάθετους εκτοξευτές Sylver A35 με συνολικά 24 κάθετα εκτοξευόμενα βλήματα MICA VL, τρεις οκταπλούς κάθετους εκτοξευτές τύπου Sylver A50 για 24 πυραύλους Aster-30 Block 0, και ένα κάθετο οκταπλό εκτοξευτή τύπου Sylver A70 για οκτώ πυραύλους Scalp Naval.

Εάν τελικώς το ελληνικό κράτος  αγοράσεις τις φρεγάτες Belh@rra και υιοθετηθούν και οι παραπάνω απαιτήσεις του Πολεμικού Ναυτικού, τότε σίγουρα το κόστος του πλοίου ανά μονάδα θα αυξηθεί πάνω από τα 760 εκατ. ευρώ, γεγονός που σημαίνει ότι η ναυπήγηση των δύο πλοίων θα απορροφήσει το σύνολο των κερδών των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν οι Γάλλοι.

Και μπορεί η επιλογή του πλοίου ως οπλικό σύστημα να είναι εξαιρετική σύμφωνα με τα παραπάνω δεδομένα και υπό την προϋπόθεση ότι το αποτέλεσμα θα δικαιώσει τις φιλοδοξίες, το μεγάλο ερώτημα που ανακύπτει, είναι τι θα κάνει το Πολεμικό Ναυτικό με το ζήτημα της αντικατάστασης των υπολοίπων επτά φρεγατών κλάσης Kortenaer, οι οποίες έχουν το μέγιστο 10 χρόνια ακόμη επιχειρησιακής ζωής.

Με απλά λόγια, μήπως το Πολεμικό Ναυτικό θα έπρεπε να σχεδιάσει το μέλλον του βασιζόμενο σε δύο προγράμματα, πρώτον στην ναυπήγηση των δύο Belh@rra που μαζί με τις εκσυγχρονισμένες MEKO 200HN Mod3 θα μπορούσαν να συγκροτήσουν το Στόλο της Αν. Μεσογείου και δεύτερον στην διαχρονική ναυπήγηση 4+4 σαφώς χαμηλότερου κόστος φρεγατών για το Αιγαίο, εξοπλισμένες με δοκιμασμένα και ήδη υπάρχοντα στο οπλοστάσιο του Πολεμικού Ναυτικού συστήματα.

Η μελλοντική ενδεχόμενη απόκτηση των δύο Belh@rra από το Πολεμικό Ναυτικό θα αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα για τη ναυτική ισχύ της χώρας, αφού το Πολεμικό Ναυτικό θα αποκτήσει ίσως ένα από τα καλύτερα πολεμικά πλοία που η ευρωπαϊκή ναυπηγική και πολεμική βιομηχανία θα διαθέτει.

Το ζήτημα όμως είναι ότι τα δύο πλοία είναι δραματικά πολύ λίγα για να αποδώσουν σε υπολογίσιμα αποτελέσματα την τεράστια επένδυση του ελληνικού κράτους, δεδομένης της σταδιακής απόσυρσης μέχρι το 2030 των εννέα φρεγατών κλάσης Kortenaer που θα οδηγήσει το Πολεμικό Ναυτικό σε ένα Στόλο μόλις 6 φρεγατών (4 MEKO 200HN Mod3 και 2 Belh@rra) για ολόκληρο το Αιγαίο και την Αν. Μεσόγειο.

Επομένως, μήπως θα έπρεπε να εξεταστεί η σχεδίαση ενός δεύτερου προγράμματος για την ναυπήγηση περισσότερων πλοίων μικρότερων δυνατοτήτων(;) και χαμηλότερου κόστους με χρηματοδότηση από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν οι υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης.

Μήπως θα έπρεπε να μελετήσουμε το πρότυπο της διαμόρφωσης του ναυπηγικού προγράμματος του Βασιλικού Ναυτικού που επέλεξε δύο τύπους πλοίων για τον μελλοντικό του Στόλο, την ακριβή φρεγάτα Type 26 και την χαμηλότερου κόστους Type 31e διασώζοντας έτσι την επιθυμητή επιχειρησιακή οροφή του Στόλου, εντός των οικονομικών πλαισίων που η Βρετανική κυβέρνηση είχε ορίσει;

ΠΗΓΗ