Ένα υποβρύχιο που μπορεί να ανταποδώσει πυρά στο αεροσκάφος που το καταδιώκει σίγουρα αυτό ακούγεται συναρπαστικό, άλλα μια τέτοια ικανότητα είναι πραγματικά ουσιαστική;
Η ιδέα χρονολογείται από την αυγή των εναέριων ανθυποβρυχιακών επιχειρήσεων, όταν τα αντιαεροπορικά πυροβόλα ήταν τοποθετημένα πάνω στα καταστρώματα των υποβρυχίων για να προστατευθούν από τις αεροπορικές επιθέσεις ενώ ήταν στην επιφάνεια της θάλασσας. Κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, ατομικά φορητά αντιαεροπορικά συστήματα (MANPADS) δοκιμάστηκαν από τους Σοβιετικούς τοποθετημένα πάνω στα περισκόπια των υποβρυχίων. Τίποτα καλό δεν προέκυψε από αυτό καθώς η σκόπευση ήταν μια εξαιρετικά προβληματική υπόθεση. Οι χώρες μέλη του NATO ασχολήθηκαν μ’αυτη την ιδέα. Το Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ) πήγε ίσως λίγο πιο μακριά, με την εκτοξευόμενη από υποβρύχιο έκδοση του πυραύλου Blowpipe. Το σχέδιο περιελάμβανε τέσσερις πυραύλους ελεγχόμενους εξ αποστάσεως συγκεντρωμένους γύρω από μια κάμερα, τοποθετημένους στην κορυφή ενός τηλεσκοπικού ιστού πάνω στον πύργο του υποβρυχίου. Ο ναυτικός Blowfish δεν είδε ποτέ εκτεταμένη χρήση, υπάρχουν όμως φήμες ότι το σύστημα αγοράστηκε από τους ισραηλινούς. Τώρα, μετά από δεκαετίες, οι εκτοξευόμενοι από υποβρύχιο πύραυλοι αέρος (SLAM) είναι πάλι πίσω στο τραπέζι, είναι όμως απαραίτητοι – ή ακόμα, είναι τακτικά βιώσιμοι;
Δεν είναι μια ικανότητα που προσαρμόζεται οπουδήποτε
Οι αναδυόμενες ικανότητες SLAM προέκυψαν με κάποιες γεύσεις πολυπλοκότητας, και κάποιοι SLAM εξακολουθούν να είναι περισσότερο θεωρητικοί απ’οτι επιχειρησιακοί. Το πιο απλό από αυτά τα συστήματα είναι παρόμοιο με την ιδέα του Blowpipe του HB, καθώς περιλαμβάνει τον υφιστάμενης σχεδίασης πύραυλο εδάφους-αέρος MANPADS προσαρτημένο σε ένα μικρό πυργίσκο στην κορυφή ενός τηλεσκοπικού ιστού υποβρυχίου. Η ιδέα είναι ότι, αν το υποβρύχιο στριμωχνόταν από ένα εναέριο ανθυποβρυχιακό στοιχείο, θα μπορούσε να αναδυθεί σε πολύ μικρό βάθος και να το καταστρέψει. Ελπίζοντας ότι κάτι τέτοιο θα έδινε στο υποβρύχιο τον χρόνο να ξεγλιστρήσει μακριά, υποθέτοντας όμως ότι δεν θα υπήρχαν στην περιοχή άλλα ανθυποβρυχιακά στοιχεία.
Ο γαλλικός εκτοξευόμενος από υποβρύχιο πύραυλος A3SM MICA βασίζεται πάνω στην ίδια ιδέα και υποτίθεται πως οι Ρώσοι είχαν αναπτύξει ένα παρόμοιο σύστημα για χρήση πάνω από τα πετρέλαιο-ηλεκτροκίνητα υποβρύχια κλάσης Kilo. Παραμένει ασαφές αν αυτή η ικανότητα έχει αναπτυχθεί σε ένα εγχώριο ή ένα από τα υποβρύχια κλάσης Kilo των πολλών εξαγωγικών χρηστών.
Ο γαλλικός εκτοξευόμενος από υποβρύχιο πύραυλος A3SM MICA βασίζεται πάνω στην ίδια ιδέα και υποτίθεται πως οι Ρώσοι είχαν αναπτύξει ένα παρόμοιο σύστημα για χρήση πάνω από τα πετρέλαιο-ηλεκτροκίνητα υποβρύχια κλάσης Kilo. Παραμένει ασαφές αν αυτή η ικανότητα έχει αναπτυχθεί σε ένα εγχώριο ή ένα από τα υποβρύχια κλάσης Kilo των πολλών εξαγωγικών χρηστών.
Μια πιο προηγμένη σχεδίαση SLAM που προσφέρει καλύτερη επιβίωση και ευελιξία κινήσεων στο υποβρύχιο που το εκτόξευσε, είναι όμως πιο περίπλοκη από τον βασικό A3SM που είναι τοποθετημένος πάνω σε ιστό. Αυτή η σχεδίαση χρησιμοποιεί ένα υποθαλάσσιο όχημα τύπου τορπίλης που εκτοξεύεται από υποβρύχιο σκάφος το οποίο ακολουθεί πορεία προς την επιφάνεια. Μόλις φτάσει εκεί αποδεσμεύει τον πύραυλο ή τους πυραύλους. Εναλλακτικά, το κάνιστρο ή το όχημα μπορεί να μην ειναι αναγκαία, και ο πύραυλος μπορεί να ναι σε θέση να φτάσει στην επιφάνεια και να εξέλθει εκτός χωρίς κάποια βοήθεια.
Ένα παρόμοιο σύστημα που δοκιμάστηκε, εκτοξεύθηκε από γερμανικά και νορβηγικά πετρέλαιο-ηλεκτροκίνητα υποβρύχια, είναι το Σύστημα Δυναμικής Άμυνας και Επίθεσης (IDAS) που κατασκευάζεται κατά κύριο λόγο από την Diehl Defence.
Ο πύραυλος, που αρχικά σχεδιάστηκε για τη δημοφιλή οικογένεια των γερμανικών υποβρυχίων Type 212, βασίζεται αόριστα στον αέρος-αέρος πύραυλο βραχείας με ενδιάμεσης εμβέλειας IRIS-T, αλλά ταξιδεύει με υποηχητική ταχύτητα και σύρει αγωγό οπτικής ίνα. Όπως και ο γαλλικός MICA, ο IDAS χρησιμοποιεί για την εμπλοκή του στόχου κατά κύριο λόγο υπέρυθρη παλιννόστηση, όμως μπορούν να τοποθετηθούν και άλλες κεφαλές κατεύθυνσης, και στο μέλλον το σύστημα προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί εναντίον μικρών στόχων στην επιφάνεια της θάλασσας και των ακτών.
Επειδή ο ενσύρματος σύνδεσμος μεταξύ του υποβρυχίου και του πυραύλου διατηρείται συνεχόμενα, η ταυτότητα του στόχου και η αξιολόγηση των ζημιών μπορεί να γίνει από το πλήρωμα του υποβρυχίου κατά τη διάρκεια της εμπλοκής.
Εδώ είναι η περιγραφή του IDAS από το Defence Update:
«Τέσσερις πύραυλοι αποθηκεύονται σε έναν γεμιστήρα ο οποίος χωράει μέσα σε έναν τορπιλοσωλήνα 21’. Οι πύραυλοι εκτοξεύονται από τον γεμιστήρα μέσα στο νερό, αναπτύσσουν τις πτέρυγες τους και αποχωρούν αθόρυβα από το υποβρύχιο, τότε πυροδοτείται ο κινητήρας και μεταβαίνουν σε φάση αεροπορικής πτήσης, προ-ωθούμενοι από τον πυραυλοκινητήρα του πυραύλου.
Μια από τις προκλήσεις της εξέλιξης ήταν το σύστημα πρόωσης. Ο ίδιος πύραυλος έπρεπε να παρέχει ώση ικανή για υποθαλάσσια και εναέρια πλεύση. Ο πύραυλοκινητήρας σχεδιάστηκε για να διατηρεί τον πύραυλο στη βέλτιστη ταχύτητα κατά την υποθαλάσσια κίνηση και να επιταχύνει σε υποηχητική πτήση καθώς θα βρίσκεται στον αέρα, αγγίζοντας το δραστικό βεληνεκές των 20 χιλιομέτρων. Μια άλλη ανησυχία ήταν η διατήρηση της οπτικής ίνας κατά την μετακίνηση κάτω και πάνω από το νερό. Οι μηχανικοί της Dielh εξέφρασαν την ανησυχία τους για το πως θα συμπεριφερθεί το πηνίο των οπτικών ινών σε διαφορετικά περιβάλλοντα (κάτω και πάνω από το νερό) οι δοκιμές όμως παρείχαν καθαρά στοιχεία πως αυτό δεν θα δημιουργούσε προβλήματα.
Αρχικά η Dielh σκέφτηκε να χρησιμοποιήσει στον IDAS τον ερευνητή IRST, ο εν λόγω ερευνητής υψηλής απόδοσης και πολλών πτυχών ίσως να μην ήταν η μοναδική επιλογή, και άλλοι ερευνητές θα εξεταζόταν για την πρόσκτηση στόχου, με την παροχή παθητικής παρατήρησης από τα σόναρ του πλοίου. Το υποβρύχιο μπορεί να εντοπίσει ελικόπτερα ανθυποβρυχιακών επιχειρήσεων (ASW) ευρισκόμενο σε κατάδυση, με τον εντοπισμό του φαινομένου των κυματισμών που δημιουργούνται από τα καθοδικά ρεύματα των ελίκων. Σύμφωνα με την Diehl, η ακρίβεια ενός τέτοιου σημείου εντοπισμού δεν επαρκεί για την παροχή της διεύθυνσης και απόστασης, υποχρεώνοντας τον ερευνητή του πυραύλου να εκτελέσει αυτόνομη πρόσκτηση στόχου με μεγάλο βαθμό ευστοχίας. Η διασύνδεση μέσω οπτικής ίνας θα χρησιμεύσει στο πλήρωμα για την ταυτοποίηση του στόχου, επιβεβαίωση της αναχαίτισης και την εκτέλεση εκτίμησης ζημιών μάχης».
Οι Γάλλοι έχουν υπό εξέλιξη επίσης ένα σύστημα που χρησιμοποιεί τον πύραυλο μικρού βεληνεκούς MANPADS Mistral διπλά συσκευασμένο μέσα σε ένα όχημα τορπίλη που οδηγεί το όχημα στην επιφάνεια πριν εκτοξευτεί στον αέρα με τη δική του ισχύ.
Το Πολεμικό Ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής (ΗΠΑ) εργάστηκε επίσης σε μια παρόμοια ιδέα η οποία χάθηκε μέσα την καταχνιά της ανάπτυξης των τελευταίων ετών. Κατά το τέλος της δεκαετίας του 2000, το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ, η Raytheon και η Northrop Grumman, μέσα στο πλαίσιο του προγράμματος «Όπλο Παράκτιας Επιχείρησης», εργάστηκαν για να μεταφέρουν τον εξαιρετικά ευέλικτο πύραυλο μικρού βεληνεκούς αέρος-αέρος AIM-9X μέσα στον υποβρύχιο κόσμο. Ο AIM-9X θα εκτοξευόταν καθέτως μέσα σε ένα κάνιστρο από το υποβρύχιο, τότε, όταν το κάνιστρο έβγαινε στην επιφάνεια θα ανερχότανε στον ουρανό, αναζητώντας τον στόχο του μετά την εκτόξευση.
Στις δοκιμές κατά τα μέσα της δεκαετίας του 2000, ο AIM-9X πυροδοτήθηκε από έναν κάθετο εκτοξευτή ως μια επίδειξη της απόδειξη του σχεδίου. Λίγα χρόνια αργότερα ένας AIM-9X εκτοξεύθηκε από ένα πραγματικό υποβρύχιο στο πλαίσιο μιας σειράς δοκιμών ενσωμάτωσης. Έκτοτε το πρόγραμμα φαίνεται ότι έχει χαθεί από την κοινή γνώμη, αλλά πιθανόν η εξέλιξη του να συνεχίζεται ως απόρρητη –ειδικά αν αναλογιστούμε πως τα μη επανδρωμένα οχήματα που εκτοξεύονται από υποβρύχια έχουν γίνει μια επιχειρησιακή πραγματικότητα με τον στόλο των πυρηνικών υποβρυχίων της Αμερικής για αρκετό χρονικό διάστημα.
Υπάρχουν και άλλα πιο περίπλοκα σχέδια όπου αντιαεροπορικοί πύραυλοι μικρής εμβέλειας είναι τοποθετημένοι μέσα σε υφιστάμενους πυραύλους Κρουζ. Το υποβρύχιο εκτοξεύει τον πύραυλο ο οποίος εκτελεί μια προεπιλεγμένη χαμηλή πτήση περιπολίας στην περιοχή του υποβρυχίου, προσφέροντας του μια μορφή εναέριας κάλυψης. Εάν το ραντάρ ή η σουίτα ηλεκτρονικών αισθητήρων περισυλλέξει μια εναέρια επαφή, την καταδιώκει και εκτοξεύει πάνω της τον πύραυλο.
Αν και αυτός ο τύπος ιδέας είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον, είναι επίσης και πολύ ακριβός, πολύπλοκος και θέτει υπό αμφισβήτηση τα ηθικά θέματα της αυτονομίας των μη επανδρωμένων όπλων τα οποία αντιμετωπίζει σήμερα το αμερικάνικό υπουργείο Άμυνας. Όχι μόνο αυτό, η ύπαρξη όμως του πυραύλου είναι μια καλή ένδειξη ότι κάπου κοντά βρίσκεται ένα εχθρικό υποβρύχιο.
Δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι αυτού του είδους η υποβρυχίως εκτοξευόμενη αντιαεροπορική ικανότητα αναπτύσσεται επί του παρόντος, αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει λαμβάνοντας υπόψη το πως εξελίσσεται η αγορά.
Υπέρ και Κατά
Στο πλαίσιο της παγκόσμιας αμυντικής βιομηχανίας υπάρχει μια σαφής εξέλιξη και ανάπτυξη για τα συστήματα SLAM, επομένως πρέπει να υπάρχει μεγάλη ζήτηση για αυτά, σωστά; Λοιπόν, μη θεωρείτε ότι η ζήτηση για αυτά είναι κατακλυσμιαία. Σκεφτείτε ότι αυτά τα όπλα είναι η τελευταία γραμμή άμυνας των υποβρυχίων που έχουν εντοπιστεί, και είναι αντιμέτωπα με τον επικείμενο θάνατο τους από τα αεροπορικά μέσα που είναι από πάνω τους. Η χρήση τους ως ένα αμυντικό όπλο είναι εξαιρετικά απίθανη και μια θεωρείται μια χρεωκοπία των τακτικών σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις.
Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα συστήματα όπως το A3SM, τα οποία απαιτούν από το υποβρύχιο να πλησιάζει πολύ κοντά στην επιφάνεια για την εκτόξευση του προς ένα ελικόπτερο που επιχειρεί χαμηλά, αργά και σε σχετικά μικρή απόσταση. Αυτό κάνει το υποβρύχιο ευάλωτο και πιθανόν να οδηγήσει σε μια αναμέτρηση μεταξύ του εναερίου μέσου ανθυποβρυχιακού πολέμου (ASW) με το υποβρύχιο – όπου οποίος πυροβολήσει πρώτος θα πυροδοτήσει επίσης μια μεγάλη σύγκρουση.
Και πάλι, η κατάρριψη ενός ASW ελικοπτέρου από ένα υποβρύχιο σε σχεδόν πολύ μικρή απόσταση δεν σημαίνει πως η εθνικότητα του υποβρυχίου που εκτόξευσε την καταστροφική βολή ήταν γνωστή από την αρχή. Τα δημοφιλών σχεδιάσεων υποβρύχια σκάφη μπορεί να χρησιμοποιούνται από πολλές χώρες μέσα σε μια ευρύτερη περιοχή, κάποια από αυτά είναι δυνητικοί εχθροί κάποιων άλλων. Συνδέστε αυτό με τον σκοτεινό κόσμο που κατοικούν αυτά τα όπλα την παρούσα στιγμή και θα αρχίσετε να εξάγετε την εύλογη άγνοια πως μια τέτοια ενεργεία ίσως να είναι μια πραγματική πιθανότητα.
Τα περισσότερα σύγχρονα ASW ελικόπτερα και χαμηλά ιπτάμενα αεροσκάφη θαλάσσιας περιπολίας διαθέτουν σύγχρονες και ιδιαίτερα αυτοματοποιημένες σουίτες αντιμέτρων. Παρόλο που ένα υποβρύχιο μπορεί να εκτοξεύσει έναν SLAM, αυτό δεν σημαίνει και άμεσα ότι θα εξουδετερώσει τον στόχο του. Ακόμα χειρότερα για το υποβρύχιο, η εξαπόλυση μιας τέτοιας επίθεσης θα φανερώσει την θέση και την πρόθεση του. Αν κατά τη διάρκεια της επίθεσης δεν εξαλείψει τις εναέριες απειλές του, έχει εξασφαλίσει σε μεγάλο βαθμό την καταστροφή του.
Υπάρχει επίσης το ζήτημα της σκόπευσης: Στα συστήματα χαμηλής απόδοσης, ένα μικρο, υψηλής συχνότητας ραντάρ ανυψώνεται με έναν από τους ιστούς του σκάφους και μπορεί να εκτελέσει σκόπευση από τον πύργο, ή μια κάμερα υπερύθρων μπορεί να χρησιμοποιηθεί, αν και με μικρότερα αποτελέσματα. Ο συνδυασμός κάμερας υπερύθρων και ραντάρ θα προσφέρει τόσο τη διάκριση στόχου όσο και τη δυνατότητα γρήγορης ανίχνευσης και εμπλοκής. Αυτός είναι ένας αρκετά ογκώδης εξοπλισμός για να εγκατασταθεί πάνω στον περιορισμένο χώρο πύργου/σκάφους ενός υποβρυχίου.
Για πιο σύγχρονες ιδέες SLAM όπου το κάνιστρο ή ο πύραυλος εκτοξεύονται στην επιφάνεια, οδηγώντας τον πύραυλο στην σωστή περιοχή και να ψάξει προς την σωστή κατεύθυνση είναι το κλειδί της υπόθεσης. Το παθητικό σόναρ ενός υποβρυχίου θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την αρχική, αν και χαμηλότερης πιστότητας, σκόπευση. Τότε ο ,καρδανικής άρθρωσης, στην άκρη της κεφαλής του πυραύλου, ερευνητής μπορεί γρήγορα να σαρώσει τον στόχο του σε ένα προκαθορισμένο τμήμα του ουρανού καθώς ανυψώνεται από την επιφάνεια. Όλα αυτά ακούγονται καλά στα χαρτιά –και πιθανόν να φαίνονται ωραία σε μια παρουσίαση διαφανειών powerpoint- αλλά το να δουλεύει αξιόπιστα, γρήγορα και σε ένα ευρύ φάσμα περιβαλλοντολογικών συνθηκών μπορεί να μην είναι μια εύκολη υπόθεση. Στο τέλος το σύστημα πρέπει να είναι αξιόπιστο, καθώς η χαμένη βολή θα είναι πιθανότατα πολύ χειρότερη από το καθόλου.
Υπάρχει ο παράγοντας της αποτροπής που πρέπει να πιστωθεί στα οπλικά συστήματα αυτού του είδους. Για τα ελικόπτερα ανθυποβρυχιακού πολέμου και τα αεροσκάφη ναυτικής περιπολίας, γνωρίζοντας ότι και η λεία τους μπορεί να τους δαγκώσει αυτό μπορεί να αλλάξει σημαντικά το παιχνίδι. Και πάλι, είναι δίκοπο μαχαίρι. Αν ένα υποβρύχιο εξαπολύσει έναν SLAM εναντίον ενός ASW αεροσκάφους, τα ιπτάμενα πληρώματα θα γνωρίζουν που είναι το υποβρύχιο και μπορούν άμεσα να εκδηλώσουν την δική τους επίθεση –και πιθανόν οι κανόνες εμπλοκής θα του υπαγορεύσουν να πράξει κάτι τέτοιο.
Οι ASW τακτικές μπορούν επίσης να τροποποιηθούν για την αντιμετώπιση της απειλής των υποβρύχιων εξοπλισμένων με SLAM. Το κυνήγι σε μεγαλύτερες ομάδες ετερογενών εναερίων μέσων, η τουλάχιστον σε ζεύγη θα έδινε στους φονιάδες των υποβρυχίων ένα πρώτο πλεονέκτημα και είναι ήδη μια καλά τελειοποιημένη και ευρέως χρησιμοποιούμενη στρατηγική ASW. Επιπλέον, τα σύγχρονα ανθυποβρυχιακά όπλα διαθέτουν περισσότερες ικανότητες μεγάλων αποστάσεων από ποτέ, διατηρώντας τους πιθανούς στόχους έξω από το δραστικό βεληνεκές του SLAM των υποβρυχίων.
Γνωρίζοντας πως ένα εχθρικό υποβρύχιο είναι οπλισμένο με αντιαεροπορικές ικανότητες αυτό ίσως μπορεί να λειτουργήσει εναντίον του υποβρυχίου, καθώς θα κάνει τις τακτικές εντοπισμού αεροσκαφών, και τους επιφορτιζόμενους κανόνες εμπλοκής, πολύ πιο επιθετικούς από ο,τι θα ήταν διαφορετικά.
Υπάρχει επίσης το ερώτημα αν οι κυβερνήτες του ναυτικού θα ήθελαν αυτού του είδους το όπλο στα υποβρύχια τους, καθώς προσφέρουν στους κυβερνήτες μια πιθανή διέξοδο στην περίπτωση που ανιχνευτούν. Η όλη ιδέα του υποβρυχίου πολέμου περιστρέφεται κυρίως γύρω απ’ το να μην εντοπιστείς –ένα οπλικό σύστημα σαν αυτό ίσως να έχει δύσκολο χρόνο προσαρμογής σε αυτή τη δοκιμασμένη ιδέα επιχειρήσεων.
Ποιος τους χρειάζεται περισσότερο; Υπάρχει κάποιος;
Άρα οι οι αντιαεροπορικοί πύραυλοι που εκτοξεύονται από υποβρύχια είναι μια ικανότητα που θα συναντήσουμε ευρέως σε όλα τα υποβρύχια του μέλλοντος; Ίσως: Αλλά θα υπάρχει η σαφής οριοθέτηση στα κίνητρα των χωρών που τους διαθέτουν.
Τα εν λόγω συστήματα μπορεί να αποδειχθούν πολύτιμα στα πετρέλαιο-ηλεκτροκίνητα υποβρύχια, ειδικά εκείνα που δεν είναι εξοπλισμένα με το σύστημα AIP, και πρέπει να αναδύονται πιο τακτικά για να επαναφορτίζουν τις μπαταρίες τους. Με το πεδίο των υποθαλάσσιων επιχειρήσεων να στενεύει, ο SLAM παρέχει στα υποβρύχια που βρίσκονται στην επιφάνεια της θάλασσα μια βολή για να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους σε μια επικείμενη επίθεση.
Αυτά τα σκάφη περνούν τον περισσότερο χρόνο της επιχειρησιακής ζωής τους κοντά στην ακτή σε περιβάλλοντα παράκτιων επιχειρήσεων όπου υπάρχουν πολλές κρυψώνες, αφότου όμως εντοπιστούν, οι επιλογές διαφυγής ενδέχεται να είναι περιορισμένες. Αλλά ακόμα και τότε, οι SLAM θα ήταν ένα όπλο τελευταίας τεχνολογίας –χρησιμοποιούμενο υπό ακραίες συνθήκες λόγω των μεγάλων συνεπειών του.
Ενα άλλο εμπόδιο είναι ότι τα πετρέλαιο-ηλεκτροκίνητα υποβρύχια έχουν μικρότερο χώρο για πυρομαχικά και αισθητήρες ιστών απ’οτι οι μεγαλύτεροι και πιο πολύπλοκοι πυρηνικοί ομόλογοι τους. Καταλαμβάνοντας πολύτιμο χώρο με ένα αμφιλεγόμενο όπλο τελευταίας γραμμής άμυνας ίσως να αποδειχθεί μια δυσάρεστη πράξη. Ο IDAS, με την μελλοντική ικανότητα προσβολής σε στεριά και την επιφάνεια της θάλασσα, θα ανταλλάξει τουλάχιστον την πολλαπλού ρόλου ευελιξία του για τον χώρο που καταλαμβάνει και το κόστος ενσωμάτωσης και εκπαίδευσης.
Λαμβάνοντας υπόψη τον μεγάλο στόλο πετρέλαιο-ηλεκτροκίνητων υποβρυχίων της Κίνας, τις ρηχές περιοχές επιχειρήσεων της Νότιας Κινεζικής Θάλασσας, και την υπεροχή των αμερικάνικων, ιαπωνικών και άλλων ναυτικών της περιοχής που διαθέτουν υψηλής τεχνολογίας ανθυποβρυχιακές ικανότητες, ένας κινεζικός SLAM ίσως γίνει πραγματικότητα στο άμεσο μέλλον. Στην πραγματικότητα, το Ναυτικό του Κινεζικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (PLAN) εργάστηκε κατά το παρελθόν πάνω σε διάφορα έργα αντιαεροπορικών όπλων ενσωματωμένων πάνω σε υποβρύχια.
Τα ισραηλινά πετρέλαιο-ηλεκτροκίνητα υποβρύχια κλάσης Dolphin χρησιμοποιήθηκαν ως όπλο πυρηνικής αποτροπής δεύτερου χτυπήματος όταν εξοπλίστηκαν με τον πυρηνικό πύραυλο κρουζ Popeye Turbo. Κατά τη διάρκεια αυτών των περιπολιών, η αποστολή του υποβρυχίου είναι παραμείνει κρυμμένο για μεγάλες χρονικές περιόδους. Χρησιμοποιώντας την τεχνολογία AIP, μπορούν να το πράξουν αυτό για πολλές ημέρες. Δεδομένου ότι θα χρειαζότανε να κληθούν οποιαδήποτε στιγμή να αναλάβουν πυρηνική ανταπόδοση ανά πάσα στιγμή, η προσθήκη ενός αντιαεροπορικού πυραύλου στην φαρέτρα τους ίσως να είναι ένα λογικό βήμα για να εξασφαλιστεί ότι η αποστολή τους θα είναι επιτυχημένη, ανεξάρτητα από τις περιστάσεις.
Οι χώρες που διαθέτουν πυρηνοκίνητα υποβρύχια όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία και ειδικά οι ΗΠΑ μπορεί να καταλήξουν να διαθέτουν SLAM – ή μπορεί να έχουν ήδη- επειδή είναι απλώς ακόμα μία ολοκληρωμένη ικανότητα που θα υπάρχει στα χέρια των κυβερνητών υποβρυχίων. Αυτά τα σκάφη κοστίζουν δισεκατομμύρια δολάρια το καθένα. Η δαπάνη ενός σχετικά μικρού ποσού σε επιπρόσθετες ικανότητες δεν αποκλείεται, ακόμα και σε ικανότητες με πολύ μικρή χρήση, ειδικά αφότου δαπανούμε ήδη δισεκατομμύρια σε άλλες ικανότητες που διαθέτουν πολύ χαμηλή πιθανότητα χρήσης. Λαμβάνοντας υπόψη το που πηγαίνουν αυτά τα «αόρατα» σκάφη, διαθέτοντας ένα εργαλείο με το οποίο θα επιβιώσουν από ένα περιφερόμενο σε περιπολία ASW ελικόπτερο ίσως να είναι καλύτερη λύση για ένα σκάφος εξοπλισμένο με τα πιο απόρρητα μυστικά αμυντικής τεχνολογίας της χώρας από το να βυθιστεί μέσα στην επικράτεια του εχθρού. Τέλος, υπάρχει περισσότερος χώρος σε αυτά τα υποβρύχια να αναπτύξουν νέες ικανότητες εν συγκρίσει με τα σχετικά μικρά συμβατικά ξαδέρφια τους. Η παραχώρηση ενός σωλήνα κάθετης εκτόξευσης –αν υπάρχει τέτοιος- για ένα κατ’ ευφημισμόν υποθαλασσίου κοντόκαννου πιστολιού, δεν θα ήταν και μια τόσο μεγάλη θυσία.
Έτσι ναι, ίσως τελικά να υπάρχει χώρος για τους SLAM – και η αγορά για μια τέτοια ικανότητα πολύ πιθανόν να μεγαλώσει κατά την επόμενη δεκαετία.
Είναι μια απαραίτητη ικανότητα; Αυτό εξαρτάται στο πως το βλέπετε, και πως οι ναυτικές δυνάμεις σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν το όπλο. Αλλά γενικά, όχι. Το σύστημα συγκρούεται με τις παραδοσιακές τακτικές των υποβρύχιων επιχειρήσεων. Αν το κόστος δεν ήταν τρομαχτικό, και οι προκλήσεις ενσωμάτωσης δεν ήταν σοβαρές, το ερώτημά αλλάζει στο «γιατί όχι;». Αν το κόστος είναι σημαντικό και τα θέματα ενσωμάτωσης έντονα, ακόμα και οι πλούσιες ναυτικές δυνάμεις θα ήταν προτιμότερο να δαπανήσουν από την πρώτη στιγμή τα χρήματα τους στο να διατηρήσουν μη ανιχνεύσιμα τα υποβρύχια τους.
Ανεξαρτήτως όλων αυτών, τα βελτιωμένα εκπαιδευτικά προγράμματα που θα περιλαμβάνουν διάφορα σενάρια θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν και να αναπτυχθούν με σκοπό να ενισχυθεί η αξιοπιστία του SLAM, αφότου τα υποβρύχια θα εξοπλιστούν μ’αυτόν. Αν ένα ναυτικό δεν είναι πρόθυμο να συμβιβαστεί με το επιπρόσθετο κόστος –το οποίο θα παραμείνει μόνιμο για όσο καιρό το σύστημα είναι ανεπτυγμένο με το στόλο- τότε πρέπει να αποταμιεύσει τα χρήματα του.
Εν κατακλείδι, αν οι αντιαεροπορικοί πύραυλοι που εκτοξεύονται από υποβρύχια πολλαπλασιαστούν ευρέως, θα είναι διαρκώς αντιμέτωποι με ολοένα και πιο αποτελεσματικές σουίτες ανθυποβρυχιακών αντιμέτρων επί των ASW αεροσκαφών, όπως επίσης και με τις αλλαγές στις διαδικασίες επιχειρήσεων και εφαρμοζόμενων τακτικών από τις ASW δυνάμεις. Όπως όλα τα πράγματα στον υποβρύχιο πόλεμο, το παιχνίδι των μέτρων και αντιμέτρων θα συνεχίσει να εξελίσσεται εις το διηνεκές, χωρίς να διαφαίνεται κάποιο τέλος στον ορίζοντα.
Tyler Rogoway
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου